Wat is CMD?
Veel mensen, wel 30-50% van de bevolking heeft wel eens te maken met klachten aan de kaken. Vooral vrouwen van 15 tot 40 jaar hebben hier vaak last van. Toch zoekt bijna niemand hulp bij deze klachten: maar 1 tot 5%.
CMD ofwel Cranio Mandibulaire Dysfunctie is de meest gebruikte term voor deze veel voorkomende klachten van en rondom de kaakgewrichten. Andere benamingen zijn PDS (pijn dysfunctie syndroom) of TMD (temporo mandibulaire dysfunctie).
Symptomen.
CMD kent een min of meer vast patroon van klachten, die van persoon tot persoon kunnen verschillen. De meest voorkomende klachten zijn:
- Pijn in en om het kaakgewricht, die wordt ervaren als oorpijn.
- Pijn aan de onderkaak, zowel in rust als bij bewegen.
- Uitstraling van pijn naar het hoofd, hals, nek en schouders.
- Beperkte bewegingsmogelijkheid van de kaak, met name bij het openen van de mond.
- Geluiden van het kaakgewricht, zoals knappen of kraken.
- Een stijf of dik gevoel rond het kaakgewricht.
Deze klachten kunnen gevolgen hebben voor bijvoorbeeld spreken, geeuwen, eten, bijten, kauwen en kussen, aar ze hebben ook invloed op meer algemene activiteiten, zoals werken, sporten, hobby's en slapen.
Bij CMD gaat het meestal om een combinatie van symptomen. Naast de genoemde symptomen kan er ook sprake zijn van:
- Hoofdpijn die 'vanuit de spieren' lijkt te komen;
- Duizeligheid;
- Spiervermoeidheid;
- Veranderde smaak;
- Oorsuizen of oorpijn;
- Slikproblemen.
Wanneer u één van de symptomen herkent is het onwaarschijnlijk dat er sprake is van CMD, wanneer echter meerdere van de genoemde symptomen optreden is CMD mogelijk aanwezig.
Oorzaken
Eén duidelijke oorzaak is meestal niet aan te wijzen, meestal gaat het om een combinatie en overlapping van verschillende oorzaken. Volgende hoofdoorzaken kunnen een rol spelen.
- Afwijkende bewegingen van het kauwstelstel die een gewoonte zijn geworden;
- Afwijkend mondgedrag, zoals tandenknarsen en mondademen;
- Langdurige overbelasting van het kaakgewricht met eventuele vervorming van het gewrichts-kraakbeen;
- Afwijkende stand van kiezen en tanden;
- Afwijkingen aan de wervelkolom (in het halsgebied);
Verder zijn deze, meer algemene oorzaken van belang:
- Algemene gezondheid;
- Stressfactoren;
- Bepaalde persoonlijkheidskenmerken.
CMD kan dus ontstaan door gelijktijdige aanwezigheid van meerdere van genoemde factoren.
Adviezen en tips.
- Voorkom overbelasting door langdurig kauwen en bijten;
- Beperk het kauwen van kauwgom;
- Vermijd het bijten op harde voorwerpen, zoals pennen en potloden;
- Vermijd nagelbijten, tandenknarsen enz. ;
- Vermijd hard voedsel, zoals noten, stokbrood enz. ;
- Vermijd grote happen;
- Let op dat de mond niet te ver open gaat bij het lachen;
- Kauw bij pijn aan de meest pijnlijke zijde, om te voorkomen dat er een 'schuine' belasting komt op het aangedane gewricht;
- Vermijd gapen of geeuwen, ondersteun zo nodig de onderkaak;
- Gebruik niet de voor(snij)tanden om af te bijten, bij CMD is het beter de hoektanden te gebruiken;
- Informeer uw tandarts wanneer u lange tijd met geopende mond moet zitten, dus niet kunt sluiten.
De logopedist geeft u graag nog meer tips en oefeningen.
Onderstaand vind u nog een filmpje met duidelijke uitleg over CMD klachten en het onderzoek en de behandeling.
Ook staan er 7 oefeningen die u thuis kunt oefenen als aanvulling op de logopedische behandeling.